عملکرد سوزنی ( globe valve )

کاربرد سوزنی ( globe valve ) بیشتر در کنترل جریان است. به عبارت دیگر طراحی شکل دیسک و نیز تغییر مسیر حرکت سیال دراین نوع شیرها باعث کنترل سیال می گردد. شکل ظاهری بدنه این شیر شبیه یک کره است و به همین دلیل در برخی مواقع به آن شیر کروی نیز می گویند.

دیسک سوزنی ( globe valve ) در راستای عمود بر سطح نشیمنگاه حرکت می کند و باعث ایجاد افت فشار می شود. از این شیرها همچنین برای قطع و وصل جریان سیال نیز استفاده می شود.

جهت ورود جریان به شیرهای کروی بسیار مهم است. گلاب ولو بیشتر وظیفه کنترل جریان را به عهده دارد و برای اجنتاب از احتمال جدا شدن قطعه ای از مجموعه محور و دیسک، جریان از زیر دیسک به شیر وارد می شود.

جهت دستیابی به یک آب بندی کامل ، حرکت محور با رسیدن به نشیمنگاه متوقف نگردیده و در ادامه حرکت خود باعث می شود که دیسک در محل خود محکم نشسته و آب بندی کامل حاصل گردد.

همچنین به واسطه حرکت چرخشی دیسک و نشیمنگاه هر دو در معرض سایش قرار میگیرند به همین دلیل باید حرکت گردشی دیسک در این شیرها متوقف شده و محور در محل اتصال گردان به صورت هرز چرخیده و دیسک را در محل خود آب بندی کند تا از سایش و خرابی جلوگیری شود.

مزایا:

1.تعمیر ساده آن ها بدون نیاز به جدا شدن از خط لوله و به همین دلیل استفاده از این ولو ها در جاهایی که احتمال ساییدگی وجود دارد مقرون به صرفه است.

2.به دلیل کورس پایین یا فاصله کمی که دیسک بین حالت باز و بسته شدن طی می کند سرعت واکنش شیر بالا بوده و زمان صرف شده کمتری بین وضعیت ON-OFF وجود دارد که این موضوع کنترل سیال روانتر و ساده تری را ارائه می کند و اهمیت استفاده از این تایپ را بیشتر مشخص می کند.

انواع شیر سوزنی:

الف) براساس شکل بدنه

1.بدنه به شکل Z

ساده ترین نوع ولو سوزنی ( globe valve ) بوده و به دلیل حرکت سیال در داخل ولو که به شکل Z  می باشد نام گذاری شده است. این ولو به دلیل هزینه ساخت پایین آن، بسیار در صنعت استفاده می گردد.

2.بدنه به شکل Y

وقتی نیاز باشد که شیر درمدت طولانی در وضعیت کاملا باز در سرویس قرار بگیرد، استفاده از مدل Z باعث افت فشار و انرژی و فرسایش می شود. درواقع شکل Y بیشترین ضریب جریان و پایین ترین افت فشار را در میان انواع شیرهای سوزنی دارد.

ب) بر اساس نوع دیسک

1.دیسک ساچمه ای (PLUG)

این دیسک ها اکثرا برای قطع و وصل جریان استفاده می شوند که البته به دلیل عمر طولانی نسبت به دیگر انواع دیسک کاربرد بیشتری دارد.

2. دیسک مرکب (COMPOSITION)

این دیسک ها مقاومت خوبی در برابر سایش داشته و به دلیل داشتن یک حلقه فلزی سفت و سخت بر روی دیسک درمواردی که سیال دارای ذرات جامد باشد، عملکرد بدون نقصی را ارائه دهد.

3. دیسک توپی (BALL)

قابلیت تنظیم جریان بیشتری نسبت به دیسک های دیگر دارد. دارای اشکال متنوع است که همه ی آنها دارای طولی بلند و مخروطی شکل هستند. همچنین این طراحی برای کاربردهایی با فشار و دمای پایین معمول تر است.